Maandag 2 december 2024

Prof. dr. Robert Verheij neemt het Nederlandse lerende zorgsysteem de maat. Gezondheidsproblemen, medicatie, verwijzingen, diagnostiek; alles wordt routinematig in de zorg vastgelegd en levert gegevens op. Deze gegevens zijn in principe bruikbaar om van te leren en de zorg te verbeteren. Maar gebeurt dat ook? Wat zijn bevorderende en belemmerende factoren? Hoe maken we van de gezondheidszorg een lerend systeem? Welke hulpmiddelen zijn er om zo’n lerend systeem tot stand te brengen? Hoe richten we ons zorgsysteem daar zo goed mogelijk op in? Oftewel, Robert neemt ons mee in de vraag hoe volwassen het Nederlandse lerende zorgsysteem eigenlijk is. 

Schaarste vereist scherpe keuzes. Welke gezondheidseffecten zijn er als operaties worden vervangen door alternatieve niet-chirurgische behandelingen? Welke factoren vindt de Nederlandse bevolking belangrijk bij het prioriteren van de zorg? Hoogleraar Hester Lingsma deelt haar inzichten over deze vraagstukken.

Met een besliskundig model, gebaseerd op data uit het zorgsysteem en uit de literatuur, heeft zij in haar project de gezondheidseffecten vergeleken van verschillende behandelopties bij 11 geselecteerde aandoeningen. Wat bleek? Voor sommigen operaties bestaat een goed alternatief, zonder veel gezondheidsverlies. Hesters project laat zien hoe de zorg mogelijk geoptimaliseerd kan worden op basis van informatie uit de dagelijkse patiëntenzorg. 

De uitkomsten van het model kunnen gebruikt worden om de discussie over het prioriteren van zorg te voeden. Daarnaast bleek dat Nederlandse burgers niet alleen redeneerden vanuit utilitarisme, maar een mix van ethische uitgangspunten gebruikten. Is een bredere visie op ethische uitgangspunten nodig bij het prioriteren van zorg?

 

Ziektemodellen proberen de kosteneffectiviteitsmodellen beter te laten aansluiten bij de klinische praktijk, onder andere door behandelpaden in de modellen te integreren. Matthijs bespreekt de ziektemodellen voor melanoom en multipel myeloom (voor Zorginstituut Nederland ontwikkeld door de Erasmus Universiteit Rotterdam). Ook bespreekt hij de modellen voor de ziekte van Crohn en voor atriumfibrilleren die hij samen met collega's en clinici ontwikkelt voor het Zorginstituut. Hij gaat hierbij in op de mogelijkheden en onmogelijkheden voor het gebruik van ziektemodellen bij pakketbeheer, cyclische beoordelingen en een lerend zorgsysteem.

In de afgelopen jaren heeft prof. dr. Wim Goettsch een groot Europees project gecoördineerd. De focus lag op het mogelijk maken van meer gepersonaliseerde beoordelingen van de effectiviteit en kosteneffectiviteit van verschillende vormen van zorg. Centraal bij de methodiekontwikkeling in het project stond de koppeling van klinische praktijkgegevens aan gegevens uit gerandomiseerde klinische studies, om op patiëntniveau het effect van een behandeling beter te kunnen voorspellen. Het verzamelen van goede data, en het testen of deze methode naar andere ziektes is te generaliseren en naar andere landen is te vertalen, bleek een uitdaging waarin hij ons zal meenemen. 

Op basis van een aantal voorbeelden uit de praktijk zal hij uitleggen waarom initiatieven zoals de European Health Data Space en de European Reference Networks voor zeldzame ziekten noodzakelijk zijn om iteratief innovatieve Health Technology Assessment-methoden te gebruiken voor het bepalen van de effectiviteit en kosteneffectiviteit van behandelingen onder verschillende omstandigheden.  
 

Na afloop van de Wetenschapsdag bent u van harte welkom voor een afsluitende borrel. Praat samen na over de Wetenschapsdag, over het Lerend Zorgsysteem in Nederland en welke uitdagingen ons te wachten staan. Ontmoet collega's en verbreed uw netwerk.